Στη συγκεκριμένη σελίδα δίνονται πληροφορίες για τη σχέση βυζαντινής και ευρωπαϊκής μουσικής. Ανάμεσα στους δύο "μουσικούς κόσμους" υπάρχουν πολλές διαφορές. Ο μόνος λόγος που γίνεται αυτή η σύγκριση είναι η πλατιά διάδοση της ευρωπαϊκής μουσικής σε σχέση με τη βυζαντινή.
ΝΟΤΕΣ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΝΟΤΕΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
ΝΗ ΝΤΟ
ΠΑ ΡΕ
ΒΟΥ ΜΙ
ΓΑ ΦΑ
ΔΙ ΣΟΛ
ΚΕ ΛΑ
ΖΩ ΣΙ
ΗΧΟΣ ΠΡΩΤΟΣ
Ο πρώτος ήχος μεταφέρεται στη Ρε ελάσσονα χωρίς προσαγωγέα (Ντο#). Ο φθόγγος Σι εν αναβάσει είναι φυσικός, εν καταβάσει με ύφεση.
ΡΕ - ΜΙ - ΦΑ - ΣΟΛ - ΛΑ - ΣΙ - ΝΤΟ - ΡΕ΄ (εν αναβάσει)
ΡΕ΄ - ΝΤΟ - ΣΙb- ΛΑ - ΣΟΛ - ΦΑ - ΜΙ - ΡΕ (εν καταβάσει)
Επίσης όταν μία μουσική φράση επεκτείνεται μόνο μέχρι τον Ζω (Σι) και επιστρέφει κατερχόμενη, τότε ο φθόγγος Σι θα έχει πάντοτε ύφεση.
ΗΧΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ
Ο δεύτερος ήχος ανήκει στο χρωματικό γένος και χρησιμοποιεί τη μαλακή χρωματική κλίμακα από το φθόγγο Δι (Σολ).
• Χρωματικό τετράχορδο Δι - Νη (Σολ - Ντο)
ΣΟΛ - ΛΑb - ΣΙ - ΝΤΟ - ΣΙ - ΛΑb - ΣΟΛ
Στο σημείο αυτό πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η ύφεση στο φθόγγο Λα δεν αποδίδει ακριβώς τον Κε της βυζαντινής μουσικής, που βρίσκεται ανάμεσα στο Λαb και στο Λα φυσικό.
• Κατάβαση διατονική (το Ρε φυσικό)
ΣΟΛ - ΦΑ - ΜΙ - ΡΕ - ΜΙ - ΦΑ - ΣΟΛ
• Κατάβαση χρωματική (ο φθόγγος Ρε με ύφεση)
ΣΟΛ - ΦΑ - ΜΙ - ΡΕb - ΝΤΟ
ΗΧΟΣ ΤΡΙΤΟΣ
Ο τρίτος ήχος ανήκει στο εναρμόνιο γένος και έχει ως βάση του το φθόγγο Γα (Φα). Μεταφέρεται δε στη Φα μείζονα. Η κλίμακά του είναι δηλαδή
ΦΑ - ΣΟΛ - ΛΑ - ΣΙb - ΝΤΟ - ΡΕ - ΜΙ - ΦΑ΄
Όταν όμως εξέρχεται από το τετράχορδο Φα - Σιb, τότε γίνεται διατονικός και στον φθόγγο Σι τίθεται αναίρεση (ο Ζω φυσικός).
ΗΧΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟΣ
Ο τέταρτος, ως γνωστόν, έχει τρεις βάσεις και ανάλογα μεταφέρεται στην ευρωπαϊκή μουσική.
Παπαδικά μέλη
Έχουν βάση το φθόγγο Δι (Σολ) και οι μελωδίες τους βρίσκονται στο οξύ τετράχορδο Δι - Νη (Σολ - Ντο). Σ΄ αυτόν τον ήχο έχουμε μία χαρακτηριστική έλξη. Πρόκειται για το φθόγγο Γα (Φα) που πρέπει να έχει δίεση όταν το μέλος περιστρέφεται γύρω από το φθόγγο Δι.
ΣΟΛ - ΛΑ - ΣΙ - ΝΤΟ - ΣΙ - ΛΑ - ΣΟΛ - ΦΑ# - ΣΟΛ
Στιχηραρικά μέλη
Τα στιχηραρικά μέλη στον τέταρτο ήχο έχουν βάση το φθόγγο Πα (Ρε). Κατά τη μεταφορά του ήχου θα πρέπει να μεταχειριστούμε κλίμακα που αρχίζει από το φθόγγο Ρε, χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη στην Ευρωπαϊκή μουσική. Κατά τα άλλα ισχύει η θεωρία για τις έλξεις που ισχύει σε όλους τους διατονικούς ήχους.
ΡΕ - ΜΙ - ΦΑ - ΣΟΛ - ΦΑ - ΜΙ - ΡΕ - ΝΤΟ - ΡΕ (εντελείς καταλήξεις)
ΜΙ - ΦΑ - ΣΟΛ - ΛΑ - ΣΟΛ - ΦΑ - ΜΙ - ΡΕ# - ΜΙ (τελικές καταλήξεις)
Ειρμολογικά μέλη (Λέγετος)
Έχουν βάση το φθόγγο Βου (Μι). Κατά τη μεταφορά του λέγετου χρησιμοποιούμε την παρακάτω κλίμακα
ΜΙ - ΦΑ - ΣΟΛ -ΛΑ - ΣΙ - ΝΤΟ
βλέπουμε δηλ. ότι ο ήχος κινείται μέσα σ΄ ένα διάστημα 6ης μικρής (Μι - Ντο). Πρέπει επίσης να έχουμε υπόψη μας ότι ο φθόγγος Πα (Ρε) έχει δίεση όταν έλκεται από τον Βου (Μι)
ΣΟΛ - ΦΑ - ΜΙ - ΡΕ# - ΜΙ
ΗΧΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ
Ισχύουν τα ίδια με τη θεωρία του πρώτου ήχου
Στα ειρμολογικά μέλη όμως τα οποία, ως γνωστόν, έχουν βάση το φθόγγο Κε (Λα) και οι μελωδίες τους ανήκουν στο οξύ τετράχορδο Κε - Πα΄ (Λα - Ρε΄), χρησιμοποιούμε την ελάσσονα κλίμακα του Λα χωρίς προσαγωγέα (Σολ#)
ΛΑ - ΣΙ - ΝΤΟ - ΡΕ - ΜΙ - ΡΕ - ΝΤΟ - ΣΙ - ΛΑ - ΣΟΛ - ΛΑ
ΗΧΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ
Ο πλάγιος του δευτέρου χρησιμοποιεί δύο κύριες κλίμακες: την αμιγώς χρωματική και τη μικτή. Όταν κάνει χρήση της αμιγούς χρωματικής, τότε μεταφέρεται σε κλίμακα με βάση το φθόγγο Ρε η οποία δεν είναι ούτε μείζονα ούτε ελάσσονα. Η κλίμακα αυτή έχει ως εξής:
ΡΕ - ΜΙb- ΦΑ# - ΣΟΛ - ΛΑ - ΣΙb - ΝΤΟ# - ΡΕ
Όταν χρησιμοποιεί τη μικτή, τότε οι κλίμακες που χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά του είναι οι εξής:
ΡΕ - ΜΙb - ΦΑ# - ΣΟΛ - ΛΑ - ΣΙ - ΝΤΟ - ΡΕ (εν αναβάσει)
ΡΕ - ΝΤΟ - ΣΙb - ΛΑ - ΣΟΛ - ΦΑ# - ΜΙb - ΡΕ (εν καταβάσει)
ΡΕ - ΜΙ - ΦΑ - ΣΟΛ - ΛΑ - ΣΙb - ΝΤΟ# - ΡΕ
ΗΧΟΣ ΒΑΡΥΣ
ΗΧΟΣ ΠΛΑΓΙΟΣ ΤΟΥ ΤΕΤΑΡΤΟΥ
Ο συγκεκριμένος ήχος χρησιμοποιεί την κλίμακα Ντο μείζονα. Για το φθόγγο Ζω ισχύει η θεωρία του Πρώτου ήχου
.jpg)
